BIOGRAFI SINGKAT AL MUHADDITS SYEKH ABDULLAH AL HARARI

NAMA DAN KELAHIRAN 

Seorang alim besar, panutan para ahli tahqiq, rujukan para ahli tadqiq, pemuka ulama 'amilin, Al-Imam Al-Muhaddits, seorang yang bertaqwa dan zuhud, mempunyai keutamaan dan tekun beribadah, mempunyai keistimewaan yang agung, beliau adalah Syekh Abu Abd Al-Rahman Abdillah Ibn Yusuf Ibn Abdillah Ibn Jami' Al-Harari al-Syaibi Al-Abdari, mufti wilayah Harar. Beliau dilahirkan di kota Harar, sekitar tahun 1328 H/1910 R.

KEHIDUPAN DAN RIHLAH ILMIAH

Beliau lahir dan dibesarkan dalam keluarga sederhana yang cinta ilmu dan ulama. Beliau membaca Al-Qur'an dengan tartil dan baik sejak umur 7 tahun, dan bahkan pada usia yang masih terbilang dini itu beliau hafal al-Qur'an 30 Juz di luar kepala.

Beliau belajar dari ayahnya kitab Al-Muqaddimah alHadlramiyyah dan kitab Al-Mukhtashar ash-Shaghir, yang termasuk kitab fiqih yang

masyhur di daerahnya. Kemudian beliau mendalami berbagai bidang keilmuan dengan menghafal berbagai matan ilmu agama. Kemudian beliau memfokuskan diri pada bidang hadits dan beliau hafal Al-Kutub Al-Sittah (6 referensi induk dalam bidang hadits) dan kitab-kitab hadits lainnya beserta sanadnya hingga beliau diperbolehkan berfatwa dan meriwayatkan hadits dalam usia kurang dari 18 tahun. Beliau tidak hanya belajar pada ulama negerinya dan sekitarnya, malainkan mengelilingi Habasyah dan Somalia untuk memperoleh ilmu dan mendengar langsung dari para ahlinya. Dalam perjalanannya mencari ilmu, beliau banyak menghadapi rintangan, namun hal itu tidak menjadikannya patah semangat. Bahkan setiap kali beliau mendengar adanya seorang alim, beliau langsung pergi menemui dan menimba ilmu kepadanya, sebagaimana kebiasaan ulama salaf. Kecerdasan dan kekuatan hafalannya yang luar biasa sangat membantu beliau untuk mendalami dan menguasai fiqih madzhab Syafi'i serta khilaf (perbedaan pendapat) yang ada dalam madzhab Syafi'i. Seperti halnya beliau menguasai fiqh Syafi'i, demikian juga beliau menguasai madzhab Maliki, Hanafi dan Hanbali, sehingga beliau menjadi rujukan para ulama. Banyak yang datang kepadanya dari berbagai penjuru Habasyah dan Somalia hingga beliau diangkat sebagai mufti Harar dan sekitarnya. Beliau belajar fiqih Syafi'i dan ushulnya serta nahwu kepada seorang alim Al-'Arif billah Syekh Muhammad 'Abd As-Salam Al-Harari, Syekh Muhammad 'Umar Jami' Al-Harari, Syekh Muhammad Rasyad Al-Habasyi, Syekh Ibrahim Abi Al-Ghayts AlHarari, Syekh Yunus Al-Habasyi, Syekh Muhammad Siraj Al-Jabarti. Di antara kitab-kitab yang beliau pelajari dari mereka adalah Alfiyyah Az-Zubad, AtTanbih, Al-Minhaj, Alfiyyah ibn Malik, Al-Luma' karangan Asy-Syairazi dan kitab-kitab referensi lainnya. Beliau belajar ilmu-ilmu kebahasaan Arab secara khusus dari beberapa ulama, di antaranya Syekh yang shalih Ahmad Al-Bashir, Syekh Ahmad Ibn Muhammad Al-Habasyi dan ulama lainnya. Beliau mempelajari fiqih tiga madzhab dan Ushul fiqih-nya kepada Syekh Muhammad al 'Arabi al Fasi, Syekh Abdur Rahman al Habasyi. Beliau belajar ilmu tafsir kepada Syekh Syarif Al-Habasyi di Jimmah.

Beliau belajar hadits dan musthalahnya dari beberapa ulama, di antaranya Syekh Abu Bakr Muhammad Siraj al-Jabarti; Mufti Habasyah, dan Syekh 'Abd 'Al-Rahman Abdullah Al-Habasyi. Beliau bertemu dengan Syekh yang shalih, seorang ahli hadits dan qori', Ahmad 'Abd AlMuththalib Al-Jabarti Al-Habasyi, Syekh qira'at di Masjid Al-Haram. Beliau belajar kepadanya 14 macam qira'at, mendalami ilmu hadits dan mendapat ijazah (sanad keilmuan) darinya. Kemudian ketika beliau di Damaskus, beliau menuntut ilmu dari Syekh Dawud AlJabardi Al-Qari' dan Syekh Al-Muqri' Mahmud Fayiz Al-Dir'athani, seoarang alim pendatang di Damaskus dan pakar qira'at sab'ah. Pada usia muda, beliau telah mengajarkan ilmu kepada muridnya yang dia ntara mereka ada yang usianya lebih tua dari beliau. Jadi disamping belajar beliau juga mengajar. Beliau mempunyai keistimewaan dibanding ulama lainnya yang berada di negeri Habasyah dan Somalia dalam penguasaan tentang biografi periwayat hadits (ruwatul hadits), Thabaqot (tingkatan) mereka, menghafal matan-matan kitab, mendalami ilmu hadits, bahasa arab, tafsir, faraidl dan sebagainya, sehingga beliau tidak menemukan disiplin ilmu Islam kecuali mendalaminya dan mumpuni dalam bidang tersebut. Terkadang apabila beliau berbicara mengenai disiplin ilmu tertentu, orang yang mendengarnya akan mengira bahwa beliau hanya mendalami ilmu tersebut disebabkan kedalaman ilmunya. Begitu pula apabila dikatakan kepadanya sesuatu yang beliau ketahui, maka beliau mendengarkannya dengan seksama dan penuh perhatian. Sebagiamana perkataan seorang penyair: "kau lihat dia mendengarkan perkataan orang dengan pendengaran dan hatinya, padahal bisa jadi dia lebih tahu tentang hal tersebut". Kemudian beliau pergi menuju Makkah dan berkenalan dengan para ulama Makkah, seperti AsSayyid 'Alawi al Maliki, Syekh Amin al Kutbi, Syekh Muhammad Yasin al Fadani. Beliau juga menghadiri majelis Syekh Muhammad al 'Arabi at-Tabban. Beliau mendatangi Syekh Abdul Ghafur al Afghani anNaqsyabandi dan mengambil darinya Tarekat Naqsyabandiyyah.